လျှာဖြူခြင်းကို ဖြစ်ပွားစေတဲ့ အကြောင်းအရင်းကတော့ ခံတွင်းသန့်ရှင်းမှု မရှိခြင်းကြောင့်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ခံတွင်းသန့်ရှင်းမှု မရှိခြင်းကြောင့် လျှာအဖုငယ်လေးတွေ (Papillae) ရောင်ရမ်းလာပြီး လျှာဖြူခြင်းကို ဖြစ်ပွားစေတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

လျှာဖြူခြင်းကို ဖြစ်ပွားစေတဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေကတော့ အောက်ပါ အတိုင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

• သွားပုံမှန်မတိုက်ခြင်း
• ပါးစပ်ခြောက်သွေ့ခြင်း
• ပါးစပ်ဖြင့်အသက်ရှူခြင်း
• ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်ခြင်း
• အပျော့စား အစားအစာများ စားသုံးခြင်း
• ဖျားနာခြင်း
• ကွမ်းစားခြင်း
• ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း
• အရက်အလွန်အကျွံ သောက်သုံးခြင်း

ဒါ့အပြင် အောက်ပါရောဂါဝေဒနာများ ခံစားရတဲ့ အခါမှာလည်း လျှာဖြူခြင်းကို ခံစားရနိုင်ပါတယ်။

• ခံတွင်းထဲတွင် အဖြူရောင် အဖတ်များဖြစ်သောရောဂါ (Leukoplakia)

ခံတွင်းထဲတွင် အဖြူရောင် အဖတ်များဖြစ်သောရောဂါကို ခံစားရတဲ့ အခါမှာ ပါးစောင်၊ သွားဖုံးနဲ့ လျှာတို့မှာ အဖြူဖတ်များ ထွက်ပေါ်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ခံတွင်းထဲတွင် အဖြူရောင် အဖတ်များဖြစ်သော ရောဂါကို အဓိက အကြောင်းအရင်းတွေကတော့ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း၊ ကွမ်းစားခြင်း၊ အရက်သောက်ခြင်းတို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

• လိုင်ကန်ပလေးနက်စ်ရောဂါ (Lichen Planus)

လိုင်ကန်ပလေးနက်စ်ရောဂါကို ခံစားရတဲ့ အခါမှာ လျှာနဲ့ပါးစပ်အတွင်းမှာ အဖြူဖတ်များ နေရာအနှံ့ ထွက်ပေါ်လာမှာဖြစ်ပြီး သွားဖုံးနာခြင်းကိုလည်း ခံစားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နှုတ်ခမ်းမှာ အနာများပေါက်ခြင်းကိုလည်း ခံစားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

• ခံတွင်းမှက္ခရုရောဂါ (Oral Thrush)

ပါးစပ်အတွင်းမှာ Candida မှိုစွဲခြင်းကို ခံစားရတဲ့အခါမှာ ခံတွင်းမှက္ခရုရောဂါကို ဖြစ်ပွားစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ခံတွင်းမှက္ခရု ဖြစ်ပွားခြင်းကြောင့် လျှာဖြူခြင်းကို ခံစားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆီးချိုရောဂါ၊ ခုခံအားကျဆင်းမှု ကူးစက်ရောဂါတွေ ခံစားရတဲ့ အခါမှာ ဒါမှမဟုတ် ခန္ဓာကိုယ်တွင်း သံဓာတ်၊ ဗီတာမင် B ဓာတ်လုံလောက်မှု မရှိတဲ့ အခါမျိုးတွေမှာ ခံတွင်းမှက္ခရုရောဂါကို ဖြစ်ပွားစေနိုင်ပါတယ်။

• ကာလသားရောဂါ (Syphilis)
• ခံတွင်းမှိုစွဲခြင်း
• ခံတွင်းကင်ဆာ
• လျှာကင်ဆာ

လျှာဖြူခြင်းကို ခံစားရတဲ့ အခါမှာ များသောအားဖြင့်တော့ အခြားသော ရောဂါဝေဒနာတွေကို ခံစားရလေ့ မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် တစ်ခါတရံမှာ လျှာဖြူခြင်းကို ခံစားနေရပြီး လျှာနာခြင်း၊ လျှာမှာအနာများပေါက်ခြင်း၊ အစာစားရခက်ခဲခြင်း၊ စကားပြောရခက်ခဲခြင်းစတဲ့ ဝေဒနာတွေကိုပါ ခံစားနေရပြီ ဆိုရင်တော့ သက်ဆိုင်ရာ ဆရာဝန်နဲ့ အမြန်ဆုံး ပြသသင့်ပါတယ်။

လျှာဖြူခြင်းကို ကာကွယ်ချင်တယ် ဆိုရင်တော့ အောက်ပါနည်းလမ်းတွေကို လိုက်နာဆောင်ရွက်သင့်ပါတယ်။

• သွားတိုက်တံ အနုစား အသုံးပြုခြင်း
• ဖလိုရိုက် ပါဝင်တဲ့ သွားတိုက်ဆေး အသုံးပြုခြင်း
• တစ်နေ့ နှစ်ကြိမ် ပုံမှန်သွားတိုက်ပေးခြင်း
• ဖလိုရိုက် ပါဝင်တဲ့ ပါးစပ်ဆေးရည်ကို အသုံးပြုခြင်း
• (၆) လတစ်ကြိမ် သွားဆရာဝန်နဲ့ စမ်းသပ်ကုသမှု ခံယူခြင်း
• ဆေးလိပ်၊ အရက်၊ ကွမ်းသုံးစွဲမှုကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်း
• အမျှင်ဓာတ် ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်တဲ့ အသီးအနှံများ စားသုံးပေးခြင်း

REF: HealthLine